Leven als een vogel
€ 23,50
Een rijke en dissonante geschiedenis van menselijke interesse in territorialiteit en vogels.
In het vroege voorjaar ondergaan vogels een spectaculaire metamorfose: ze worden territoriaal. Ze vertonen agressief gedrag als andere vogels een voor ons onzichtbare grens van hun territorium passeren, en maken met uitbundig gezang of theatraal vertoon hun aanwezigheid kenbaar. Hangt die metamorfose samen met de verdediging van het territorium, met baltsen of is het een sociaal spel?
Aandacht
Vinciane Despret geeft geen eenduidig antwoord. Met een liefdevolle blik verdiept ze zich in de vele manieren waarop vogels en andere dieren een wereld creëren, én in de uiteenlopende wijzen waarop wetenschappers, ornithologen en filosofen die proberen te doorgronden. Het begrip ‘aandacht’ keert daarbij steeds weer terug, en leidt uiteindelijk tot de vraag wat er gebeurt als die aandacht zou verdwijnen.
Zingende vogels
Deze rijke en dissonante geschiedenis van menselijke interesse in territorialiteit en vogels heeft Despret samengebracht in een boek dat is geschreven als een partituur: tussen de hoofdstukken staan ‘contrapunten’, teksten waarin een andere visie op het voorgaande wordt gegeven. En dwars door de hele tekst heen klinkt een harmonieus gekwinkeleer.
Vinciane Despret (1959) is een Belgische wetenschapsfilosoof, verbonden aan de universiteit van Luik. In haar werk combineert ze filosofie met ethologie. Zij publiceerde onder andere Penser comme un rat (2009), Au bonheur des morts (2015) en Autobiographie d’un poulpe (2021).
(Pers)reacties
De Morgen – “Zijn dieren slimmer dan we denken? ‘Laat ratten zelf kiezen of ze meewerken aan onderzoek’” – Sofie Messeman sprak met Vinciane Despret – lees het interview (6/1/2023)
De Standaard – “‘De bijen waren hier voor ons, ze hebben evenveel recht om te overleven als wij’” – lees het interview ( 8/07/2023)
rekto:verso (print en online) – “De vrolijke wetenschapsfilosofie van Vinciane Despret” – interview lezen (27/02/2023)
Getipt in Knack Focus (1/03/2023)
De Reactor – “Het werk van Despret wordt gekenmerkt door een verfrissende, zoekende taal die geen afbreuk doet aan haar wetenschappelijke ambities, maar ze juist naar een hoger niveau tilt omdat ze ook moreel georiënteerd zijn.” – lezen (11/10/2023)
Bond Beter Leefmilieu – “Als je wil weten hoe een taalvaardige filosoof naar de ethologie kijkt, dan kan je bij Vinciane Despret aankloppen.” – lezen (18/10/23)
De Standaard der Letteren – getipt door Hans Cottyn in zijn eindejaarslijstje – lezen (30/12/23)
