150 jaar Nederlandse Spoorwegaffiches

Uitgave in samenwerking met het Spoorwegmuseum, Utrecht

Eind 19e eeuw verschenen de eerste geïllustreerde spoorwegaffiches op stations en in reisbureaus. Ze brachten reisbestemmingen, treinen of passagiers in beeld. Spoorwegaffiches van de afgelopen anderhalve eeuw laten niet alleen de geschiedenis zien van het reizen per spoor, maar ook de evolutie van ontwerpstijlen.

De eerste spoorwegaffiches waren voor boottreinen in aansluiting op veerdiensten met Engeland. Andere vroege affiches waren bedoeld om buitenlandse toeristen per trein naar ‘Holland’ te lokken. Pas later werden affiches ook gebruikt voor de promotie van binnenlands verkeer. De verschillende maatschappijen gingen vanaf 1917 samenwerken als Nederlandsche Spoorwegen (NS). Tijdens de economische crisis in de jaren dertig liet de NS affiches maken voor speciale (korting)kaartjes en met slogans als ‘Veilig Vlug Voordelig’. Vanaf 1945 lag de nadruk eerst op oorlogsherstel (‘De Pullman rijdt weer’). Toen de welvaart groeide, reageerde de NS op de concurrentie van de auto(bus) met vakantie- en autoslaaptreinen, terwijl de Trans Europ Express (vanuit Nederland geïnitieerd en gepromoot) de strijd aanging met zakenvluchten. Latere NS-reclames richtten zich op specifieke doelgroepen als senioren en jongeren (Tienertour, Interrail). Rond de eeuwwisseling kwamen de hogesnelheidstreinen in beeld.

150 jaar Nederlandse Spoorwegaffiches bevat alle belangrijke, mooie, interessante en bijzondere spoorwegaffiches die er in Nederland zijn verschenen, met ontwerpen van onder meer H.P. Berlage, Willy Sluiter, A.M. Cassandre en Anthon Beeke.