Het geschikte moment, 1855

Ja, op een ochtend hebben we beseft dat mensen elkaar beten en vraten en haatten, en dat voor altijd. Laten we geen mensen zijn, besloten we, laten we bomen zijn, laten we het lommer zijn, laten we voetstappen zijn. Laten we naakt zijn, laten we een rijk van naakten stichten, laten we doorzichtig zijn en zonder angst.

Ouředník, bekend van zijn onovertroffen geschiedschrijving Europeana , laat zich in Het geschikte moment, 1855 weer van zijn beste kant zien.

Kan de mens werkelijk vrij zijn? Ja, althans volgens de (brief)schrijver in een relaas tegenover een vroegere geliefde. Hij ontvouwt theorieën, geschraagd door vermakelijke argumentaties, waar ogenschijnlijk geen speld tussen valt te krijgen. De praktijk blijkt echter weerbarstiger als een bont gezelschap van anarchisten, communisten, revolutionairen en gelukszoekers uit diverse delen van Europa half negentiende eeuw per schip koers zetten naar Brazilië om de vrije kolonie Fraternitas te stichten. Daar zullen ze een samenleving zonder regels opbouwen en alles, inclusief vrouwen, zal met elkaar gedeeld worden. Aan de hand van het droogkomische, onbeholpen dagboek van een van de reizigers blijkt het echter al tijdens de zeereis mis te gaan. Met de vele nationaliteiten aan boord wordt het schip een zeilende toren van Babel. Het wordt er niet beter op als men in de kolonie aankomt waar in plaats van vrijheid complete anarchie uitbreekt.

Patrik Ouředník (1957) is vooral bekend van het boek Europeana  –  zijn eigenzinnige kijk op de geschiedenis van de 20e eeuw – dat inmiddels al in meer dan 25 talen is vertaald. In het bij vlagen hilarische Het geschikte moment, 1855 etaleert Ouředník opnieuw zijn talent door scherp te formuleren, de taal van dogma’s, ideeën en idealen te ontleden en en passant de autheniticiteit van dagboeken ter discussie te stellen. La stampa riep zijn roman in Italië in 2007 uit tot boek van het jaar.