Biografische schetsen van vrouwen die zich tegen de tijdgeest in tot onderzoeker ontwikkelden, ontdekkingen deden, ideeën ontwikkelden én vaak daarna toch buiten de geschiedenisboekjes vielen.
Newtons wetten, Einsteins relativiteitstheorie, Schrödingers kat, de Ampère of Mendelejevs periodieke systeem van elementen… Bijna iedereen kent natuurwetenschappelijke wetten, theorieën of eenheden die naar mannen zijn vernoemd. Maar naar vrouwen?
Toch waren ze er al eeuwen: vrouwen die zich verdiepten in de natuurwetenschappen. Henrietta Leavitt ontwikkelde de methode waarmee Hubble de uitdijing van het heelal kon afleiden. June Almeida maakte voor het eerst de structuur zichtbaar van een verkoudheidsvirus dat de naam corona kreeg. Alice Ball ontwikkelde op Hawaii het eerste redelijk effectieve middel tegen lepra.
Wie maar een beetje zoekt, komt er nog veel meer tegen: vrouwen die zich tegen de tijdgeest in en tegen de klippen op tot onderzoeker ontwikkelden, die ontdekkingen deden, ideeën ontwikkelden én die vaak daarna toch buiten de geschiedenisboekjes vielen.
In de rubriek Ongekend in NRC haalde Margriet van der Heijden de afgelopen jaren zulke vrouwen voor het voetlicht. Dit boek is een bundeling van deze biografische schetsen, aangevuld met niet eerder gepubliceerde portretten en een uitgebreid inleidend essay over vrouwen en natuurwetenschappen in verleden en toekomst.
Margriet van der Heijden is deeltjesfysicus, hoogleraar wetenschapscommunicatie aan de TU/e, en docent aan Amsterdam University College. Ze schrijft regelmatig voor NRC en schreef het voor de Libris Geschiedenis Prijs genomineerde boek Denken is verrukkelijk, over het leven van Tatiana Afanassjewa en Paul Ehrenfest. Eerder verschenen van haar bij Nieuwezijds De wiskundetrompet en Het wiskundehondje, voor kinderen.
(Pers)reacties
humanistischverbond.be – De Gedachtestreep, aflevering 28: Johan Braeckman spreekt met Margriet van der Heijden, over haar boek ‘Ongekend’ (Uitgeverij Nieuwezijds, 2022) – lezen (26/5/2023)
Eos Magazine – “De ontdekster van het coronavirus was een vrouw, net zoals de eerste klimaatwetenschapper en de persoon die de Amerikaanse achterstand in de space race met Rusland dichtte. Wetenschapsjournaliste en deeltjesfysicus Margriet van der Heijden schreef er een boek over: “Ongekend”. In deze aflevering vertelt ze het verhaal van wetenschapsheldinnen June Almeida, Eunice Foote en Mary Sherman Morgan.” – beluister de podcastaflevering (8/02/24)